Wniosek o alimenty – od czego zacząć?

Twoja sytuacja rodzinna uległa zmianie. Naturalną koleją rzeczy postanawiasz złożyć w sądzie wniosek o alimenty. Od czego zacząć? Jak napisać poprawny wniosek o alimenty i gdzie go złożyć? Na tej stronie odpowiemy na wszystkie Twoje pytania związane z tym trudnym tematem i postaramy się krok po kroku przeprowadzić Cię przez trudny proces dochodzenia alimentów. Poznaj praktyczne porady prawne i uzyskaj odpowiedź na najczęściej zadawane pytania z zakresu prawa rodzinnego. Dowiedz się jak skutecznie dochodzić swoich praw w walce o alimenty oraz co zrobić z dłużnikiem alimentacyjnym. Poznaj konsekwencje prawne, które grożą dłużnikowi alimentacyjnemu.

Komu należą się alimenty?

Alimenty to środki utrzymania i środki wychowania, do jakich dostarczania zobowiązani są krewni w linii prostej. Są to przede wszystkim rodzice dziecka, choć możliwe jest także dochodzenie alimentów od dziadków czy rodzeństwa. W pewnych sytuacjach uprawnieni są do nich także byli i pozostający w separacji małżonkowie.  Alimenty powinny zaspokajać przede wszystkim bieżące potrzeby osoby uprawnionej, takie jak wyżywienie, lekarstwa, odzież, wydatki mieszkaniowe. W miarę swych możliwości osoba zobowiązana do płacenia alimentów powinna również pokrywać koszty związane ze staraniem o zdrowie, rozwój fizyczny i umysłowy, umożliwienie zdobycia odpowiedniego wykształcenia oraz dostęp do dóbr kultury.

Alimenty dla rodziców i alimenty dla rodzeństwa mogą zostać zasądzone, gdy krewni znajdują się w niedostatku. Niemożliwe jest ich zasądzenie, gdy płacenie tych świadczeń wiąże się z nadmiernym uszczerbkiem dla zobowiązanego. Inaczej jest, gdy w grę wchodzą alimenty na dziecko. Dziecko, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie ma prawo do alimentów od rodziców. Dziecko, czy w praktyce częściej, reprezentujący je rodzic, nie musi udowadniać, że znajduje się w niedostatku. Jeśli dziecko ma własny majątek i osiąga dochody, które mogą pokryć jego koszty utrzymania i wychowania, traci prawo do alimentów.

Obowiązek alimentacyjny – na czym polega?

Obowiązek alimentacyjny polega nie tylko na wypłacaniu ustalonych przez sąd kwot na utrzymanie dziecka. Może on polegać również na osobistych staraniach o utrzymanie i wychowanie dziecka – na przykład zapewnianiu mu właściwej opieki, organizowaniu czasu wolnego, etc.

Wysokość alimentów uzależniona jest od uzasadnionych potrzeb dziecka oraz możliwości zarobkowych rodziców. Co ważne, przy określaniu jaka jest należna kwota alimentów, sąd bierze pod uwagę nie to, jakie są udokumentowane dochody rodzica, ale to, jakie dochody rodzic może osiągnąć, jeśli dołoży należytej staranności – warto o tym pamiętać formułując wniosek o alimenty. W praktyce uwzględnionych może być wiele czynników, takich jak: sytuacja rodzinna, wiek i wykształcenie rodzica, wykonywany przez niego zawód oraz sytuacja ekonomiczna w zamieszkiwanym przez niego regionie.

Wniosek o alimenty krok po kroku

Co zrobić w sytuacji, gdy któreś z rodziców dziecka nie wywiązuje się z obowiązku alimentacyjnego w sposób należyty? Kiedy zawodzą mediacje, najlepszym rozwiązaniem jest złożenie wniosku o alimenty do Wydziału Rodzinnego Nieletnich Sądu Rejonowego, któremu podlega (ze względu na miejsce stałego zamieszkania) osoba uprawniona do pobierania alimentów lub osoba zobowiązana do ich płacenia. Pozew może wnieść osoba do nich uprawniona, czyli na przykład pełnoletnie, uczące się dziecko lub jego ustawowy przedstawiciel – rodzic lub opiekun prawny. Ważne jest, aby pamiętać, że gdy matka dochodzi alimentów w imieniu dziecka, w pozwie powinna wskazać, że to ono jest powodem.

Nie należy obawiać się kosztów, jakie niesie ze sobą sprawa o alimenty, gdyż wniosek o alimenty wolny jest od opłat sądowych.

Nieobecność lub nieznane miejsce pobytu rodzica nie jest przeszkodą w ubieganiu się o alimenty – wystarczy odpowiednio sformułować wniosek o alimenty. W przypadku nieobecności pozwanego, możliwe jest ustanowienie przez Sąd kuratora do reprezentowania osoby nieznanej z miejsca pobytu, który w imieniu pozwanego pojawi się na sprawie. Procedura ta wydłuża czas trwania sprawy, toteż warto wniosek o ustalenie kuratora dla osoby nieznanej z miejsca pobytu uwzględnić już w pozwie o alimenty.

We wniosku o alimenty należy wyraźnie zaznaczyć, by Sąd zasądził określoną kwotę, płatną miesięcznie i termin, do którego powinna być uiszczona. Możliwe jest także zastrzeżenie odsetek, gdy zobowiązany opóźnia się z płatnościami. Po rozpatrzeniu materiału dowodowego, jaki zawiera wniosek o alimenty, Sąd może zasądzić alimenty w innej wysokości – nawet wyższe. W pozwie można uwzględnić również wnioski według uznania powoda – np. o wezwanie konkretnych świadków czy nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności.

Jak uzasadnić wniosek o alimenty?

Wniosek o alimenty powinien jasno dowodzić, że pozwany ma możliwości zarobkowe i majątkowe, by ponieść koszty utrzymania dziecka. Należy też udokumentować koszty, jakie niesie za sobą utrzymanie dziecka. Każdy z argumentów i okoliczności, na jakie powód powołuje się, pisząc wniosek o alimenty musi zostać udokumentowany – na przykład przy pomocy rachunków, faktur, dokumentów czy zeznań świadków. Dokumenty przywołane jako dowody powinny stanowić załączniki do pozwu i zostać uwzględnione w spisie załączników. Dokumenty stanowiące dowody należy złożyć w oryginałach. Zazwyczaj dokumentami takimi są faktury za opłaty mieszkaniowe, takie jak prąd, czynsz, woda. Ponadto istotnym kosztem może być czesne w szkole lub przedszkolu oraz rachunki za ubrania, żywność czy koszty wyprawki szkolnej. W przypadku dzieci chorych lub ze względów zdrowotnych mających szczególne potrzeby, uwzględnione mogą być koszty leków, wizyt lekarskich czy rehabilitacji.